Van random objectivations naar natural relations
Naast de grote overzichtstentoonstelling in het Rijks Museum Twenthe, van herman de vries, die op 23 mei as. geopend wordt en tot november dit jaar duurt, toont Bert Kuipers Kunsthandel in Enschede werken van de oude meester uit zijn atelier in Eschenau.
Op 7 mei jl. bezocht ik herman en maakten wij samen een keuze uit het beschikbare werk. In de schappen ontdekten we nog een inmiddels zeldzaam geworden ‘random objectivation’, nummer ‘v72 – 155’, een van laatste uit de witte serie die hij in 1972 maakte. Tevens selecteerden we naast de schilderijen met artefacten uit de natuur, nog een preegdruk uit die periode en een informeel werk uit 1959. Deze drie schilderijen die in de tentoonstelling te zien zullen zijn, maken het verband inzichtelijk tussen het vroege abstracte werk en dat van na 1975, waarbij opvalt hoe consistent de ordening van vormelementen uit de natuur is doorgezet. De geselecteerde kleinere museale objecten en schilderijen zijn conform de wens van de kunstenaar voor een breed publiek heel betaalbaar geprijsd, prachtig ingelijst, klaar voor aan de muur in de huiskamer.
De verkooptentoonstelling duurt van 24 mei t/m 27 juni as. en zal na het zomerreces nog een aantal weken te zien zijn. Opening: zaterdag 24 mei as. om 14.00 uur. De kunsthandel is gevestigd aan de Lonnekerspoorlaan104 op loopafstand van het Rijks Museum Twenthe in Roombeek te Enschede. Beide tentoonstellingen zijn dus gemakkelijk op één dag te bezoeken.
Meer weten of een afspraak maken, stuur dan een mail naar .
Het werk van herman de vries uit de zestiger jaren wordt veelal gekarakteriseerd met de kernbegrippen van de internationale nul- en zerobeweging; serialiteit, neutraliteit, strakke ordening, veelal uitgedrukt in toevalscomposities van wit. In 1961 schrijft hij in ‘nul = 0’ dat de kunst in deze stroming een weergave is van een werkelijkheid die altijd al bestaan heeft, dat de kunstwerken geen relatie hebben met hun maker en dat deze werken niets anders zijn dan wat ze zijn; ‘niks’. Alles is eenheid, gebeurt tegelijkertijd, stilstaand en zonder tegenstellingen.
In 1975 neemt de vries afscheid van zijn oude werk. De natuur begint zijn kunst naar de kroon te steken. Random objectivations worden natural relations. Waarom nog de betekenisloze abstractie van nul, als het beste model van de werkelijkheid de werkelijkheid zelf blijkt te zijn. In de natuur gebeurt ook alles tegelijkertijd, er zijn geen tegenstellingen en er is geen hiërarchie. Bijgevolg schrijft herman de vries zijn naam zonder hoofdletters.
In zijn autobiografie ‘bron’, een lijvig boek zonder hoofdletters, legt herman uit hoe in het Steigerwald, zijn atelier van tweehonderd vierkante kilometer dat geleidelijk zal uitdijen tot de halve wereld, zijn werken tot stand komen. Met de oude ordeningsprincipes van ‘nul’en ‘zero’ en door filosofische en botanische onderzoekingen maakt hij de samenhang der dingen in hun eindeloze variaties inzichtelijk. Aarde wordt uitgewreven, boomstammen in een gouden kader gezet, grassprieten tussen glasplaten geklemd, boomblaadjes in series systematisch geordend. De natuur wordt een sanctuarium. ‘Ambulo ergo sum’, ik wandel dus ik ben. Altijd stroomt het oog en bestanddelen uit het immer wijkende worden tot poëtische artefacten; de waarheid van wat is.
